Βρίσκεται στο Παραχείρι, αριστερά του κεντρικού δρόμου που οδηγεί στη Φυσίνη. Το ξωκλήσι βρίσκεται μέσα στα χωράφια και είναι αφιερωμένο στην Αγία Πελαγία.
Η Αγία Πελαγία γεννήθηκε στην πόλη Ταρσό της Κιλικίας και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.). Μεγάλωσε σε ειδωλολατρικό περιβάλλον. Όμως, σε νεαρή ηλικία, είδε σε όραμα τον επίσκοπο της πόλεως Λίνο, ο οποίος βάπτιζε και επέστρεφε πολλούς από τους εθνικούς στην πίστη του Χριστού. Έτσι επιθύμησε να τον δει και αφού ζήτησε άδεια από την μητέρα της με το πρόσχημα ότι θα μεταβεί στη τροφό της, που ζούσε σε άλλη πόλη, προσήλθε στον επίσκοπο και βαπτίσθηκε. Αφού παρέδωσε τα πολυτελή ενδύματά της, ντύθηκε με φτωχικά ρούχα και παρουσιάσθηκε στην μητέρα της. Όταν η μητέρα της αντίκρισε την θυγατέρα της με αυτή την ενδυμασία και άκουσε για την μεταστροφή της στον Χριστό, την κατήγγειλε στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό. Ο αυτοκράτορας έδωσε τότε εντολή να πυρώσουν ένα χάλκινο βόδι μέσα στο οποίο έριξαν την Αγία, η οποία βρήκε έτσι μαρτυρικό θάνατο. Το ξωκλήσι χτίστηκε ύστερα από όνειρο.
Η Αγία Πελαγία γεννήθηκε στην πόλη Ταρσό της Κιλικίας και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.). Μεγάλωσε σε ειδωλολατρικό περιβάλλον. Όμως, σε νεαρή ηλικία, είδε σε όραμα τον επίσκοπο της πόλεως Λίνο, ο οποίος βάπτιζε και επέστρεφε πολλούς από τους εθνικούς στην πίστη του Χριστού. Έτσι επιθύμησε να τον δει και αφού ζήτησε άδεια από την μητέρα της με το πρόσχημα ότι θα μεταβεί στη τροφό της, που ζούσε σε άλλη πόλη, προσήλθε στον επίσκοπο και βαπτίσθηκε. Αφού παρέδωσε τα πολυτελή ενδύματά της, ντύθηκε με φτωχικά ρούχα και παρουσιάσθηκε στην μητέρα της. Όταν η μητέρα της αντίκρισε την θυγατέρα της με αυτή την ενδυμασία και άκουσε για την μεταστροφή της στον Χριστό, την κατήγγειλε στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό. Ο αυτοκράτορας έδωσε τότε εντολή να πυρώσουν ένα χάλκινο βόδι μέσα στο οποίο έριξαν την Αγία, η οποία βρήκε έτσι μαρτυρικό θάνατο. Το ξωκλήσι χτίστηκε ύστερα από όνειρο.
Η ιδιοκτήτρια του κτήματος είδε στον ύπνο της μια κοπέλα που της είπε ότι είναι η Αγία Μάρτυς Πελαγία και της ζήτησε να σκάψει στο σημείο που της υπέδειξε και με τα χρήματα που θα βρει, να της χτίσει ναό. Πράγματι η γυναίκα το είπε στο σύζυγο της, έσκαψαν και βρήκαν το θησαυρό, μα σαν πήγαν να τον αγγίξουν όλα έγιναν στάχτη. Γιατί όπως λεει και η παράδοση «άμα δεν ματώσει το χέρι αυτού που θα το ξεθάψει θα γίνουν όλα στάχτη!».Αποφάσισαν όμως να χτίσουν τον ναό αφού αυτό ήταν το θέλημα της Αγίας.
Το ξωκλήσι χτίστηκε το 1878 σύμφωνα με την μαρμάρινη επιγραφή που υπάρχει στο υπέρθυρο. ΑΓ ΠΕΛ 1878 .
Ο ναίσκος είναι πετρόχτιστος και μοιάζει εξωτερικά περισσότερο με οίκημα παρά με ναό.
Το ιερό εξωτερικά δεν ξεχωρίζει και είναι ενσωματωμένο στην λιθοδομή του.[1] Στο ξύλινο τέμπλο υπάρχουν οι εξής εικόνες. Η Παναγία, ο Ιησούς ,η Αγία Παρασκευή και η Αγία Πελαγία.
Οι εικόνες της ΜΡ ΘΥ, του Ιησού και της Αγίας Παρασκευής είναι ρώσικες.'Εργο ενός ανώνυμου Ρώσου Κοζάκου που στα 1920 ήταν εξόριστος στη Λήμνο.
Συχνά οι Ρώσοι εξόριστοι εκκλησιάζονταν στην περιοχή του Μούδρου και στα περίχωρα.
Τη ρωσική καταγωγή των εικόνων δηλώνει τόσο η αγιογραφική τεχνοτροπία, όσο και οι επιγραφές που τις συνοδεύουν.
Η ρωσική τεχνοτροπία βασίζεται στα χρώματα κόκκινο, λευκό και χρυσό. Οι εικόνες είναι ανυπόγραφες. Οι τρεις εικόνες στο επάνω μέρος φέρουν σημείωση γραμμένη με μολύβι στα ελληνικά «Αγία Πελαγία».
Η σημείωση αυτή θα πρέπει να έγινε πιθανότατα το 1941 όταν οι Γερμανοί επέλεξαν τον χώρο για να τον χρησιμοποιήσουν ως κοιτώνα.
Η εικόνα της ΜΡ ΘΟΥ στο πίσω μέρος φέρει την ημερομηνία 1903,στην εικόνα του Ιησού 1930 ή 1938 και στην εικόνα της Αγίας Παρασκευής 1914.
Παράξενο είναι σε ναό που είναι αφιερωμένος στην Αγία Πελαγία από την «παραγγελία εικόνων» για το τέμπλο να απουσιάζει η Αγία του Ναού και αντί της Αγίας Πελαγίας είναι η εικόνα της Αγίας Παρασκευής.
Πιθανόν είναι να υπήρχε εικόνα της Αγίας και κάποια φθορά να τους ανάγκασε να την αντικαταστήσουν με μια νεότερη.
Η εικόνα της Αγίας Πελαγίας που υπάρχει σήμερα στο τέμπλο είναι μια εικόνα αχρονολόγητη και ανυπόγραφη, πιθανόν νεότερη των ρωσικών αλλά εντυπωσιάζει για την επιλογή των χρωμάτων του αγιογράφου.
Ο αγιογράφος χρησιμοποιεί δυο χρώματα το σμαραγδί και το τυρκουάζ χρώματα ιερά για τους Τούρκους. Πιθανόν ο αγιογράφος να ήταν πρόσφυγας ή να διδάχτηκε την τέχνη στις απέναντι τουρκικές ακτές .
ΕυαγγελίαΧ.Λιάπη
[1] Αυτός ήταν ένας τρόπος να χτίζουν ξωκλήσια κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και να μην χρειάζονται να πάρουν άδεια από της αρχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου