Η Παναγία στη Σκάλα της Φυσίνης

Πάνω από το λιμανάκι της Αγίας στη Φυσίνη της Λήμνου, στην κορυφή του λόφου που στα μεσαιωνικά χρόνια υπήρχε το φρούριο της Σκάλας, υπάρχει το εγκαταλειμμένο και λεηλατημένο πια ξωκλήσι της Παναγίας.

Το ξωκλήσι ανήκει στη Φυσίνη και παλαιότερα γιόρταζε στις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα της Παναγίας.

Το ξωκλήσι είναι του 19ου αιώνα και έχει χτιστεί πάνω σε παλαιότερα ερείπια.

Μάρτυρες του παλιού ναίσκου οι μαρμάρινοι κίονες που υπάρχουν εντός του ναού.Ένας μαρμάρινος κίονας είναι μάλιστα εντοιχισμένος μέσα στο ξύλινο τέμπλο.

Ο ναΐσκος , στο παρελθόν είχε λεηλατηθεί, όπως μαρτυρεί η εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, η μοναδική που έχει διασωθεί κι η  οποία φέρει την ημερομηνία 1892.

Οι οφθαλμοί του Αγίου Ιωάννη έχουν καταστραφεί.Μαρτυρία της λεηλασίας που υπέστει το ξωκλήσιΣυνήθως οι πειρατές, όταν λεηλατούσαν χριστιανικούς ναούς κατέστρεφαν τους οφθαλμούς των Αγίων γιατί δεν άντεχαν το  βλέμμα τους.

Η εικόνα του Αγίου Ιωάννη είναι η μοναδική εικόνα που διασώθηκε από το παλιό ξωκλήσι.

Ο ανώνυμος λαϊκός αγιογράφος της εικόνας είναι ο ίδιος που έχει αγιογραφήσει και τις παλιές εικόνες στο ξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων της Φυσίνης και πιθανότατα να ήταν κάποιος κάτοικος της περιοχής.

Στο ναίσκο της Παναγίας με τη μαγευτική θέα προς το Αρχιπέλαγος, δεν υπάρχουν άλλες εικόνες.

Το παλαιό σφυρίλατο μανουάλι του ναού βρίσκεται εγκαταλειμμένο στον προαύλιο χώρο του ναού.

Η παλιά ξύλινη εξώθυρα του ναού πρόσφατα αντικαταστάθηκε από μια αλουμινένια.

Ένα εντυπωσιακό μεγάλο μάρμαρο  βρίσκεται εντοιχισμένο στα πεζούλια που πλαισαιώνουν την θύρα του ναού.

Το μάρμαρο το οποίο είναι εντυπωσιακό, παλαιότερα το είχαν σοβατίσει με άμμο θαλάσσης.

Σήμερα με την πάροδο του χρόνου και τη φθορά διακρίνεται το πολύτιμο μάρμαρο.

Μέλη από αρχαίους κίονες υπάρχουν και στον περιβάλλοντα χώρο του ναΐσκου καθώς και αποσπάσματα από περίτεχνο πάτωμα με κοχλίες.

Λίγα μόλις μέτρα απέναντι από τη θύρα του ναού υπάρχει λίθινος πελεκητός πελασγικός τάφος.

Στη θάλασσα όταν ο καιρός είναι καλός και υπάρχει νηνεμία μπορεί κανείς να δει δυο μεγάλους μαρμάρινους όγκους να ξεχωρίζουν.

Σύμφωνα με  αφηγήσεις των ντόπιων ένα καίκι φόρτωσε από το χώρο που υπήρχε ο ναός της Παναγιάς τα μάρμαρα αλλά το καίκι δεν κατάφερε να απομακρυνθεί από το λιμάνι της Αγιάς και βυθίστηκε ακριβώς κάτω από τα βράχια της Παναγιάς.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη