Άγιος Αλέξανδρος,πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως & πρώην πολιούχος Λήμνου

Ο Άγιος Αλέξανδρος σύμφωνα με το συναξαριστή ήταν «ανήρ  θεοφιλής» και «αποστολικοίς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος».

 Ενώ ήταν ακόμα ιερέας διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια, την αρετή και την αγαθότητα του.

Στην Α' Οικουμενική σύνοδο, στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο τότε Πατριάρχης τον εξέλεξε ως αντιπρόσωπο του.

Σε αυτή τη  Σύνοδο  καταδικάστηκε η διδασκαλία του Αρείου, συνετάχθη  το Σύμβολο Πίστεως της Νίκαιας που καθιέρωσε τον όρο «ομοούσιος» και όρισε την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα.

Με τη Σύνοδο αυτή η Εκκλησία εντάχθηκε στις επίσημες δομές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο συνοδικός θεσμός έγινε θεμελιώδους σημασίας για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό.

Ο Αλέξανδρος, αν και ήταν 70 ετών, δέχθηκε να περιοδεύσει στην αυτοκρατορία για να γνωστοποιήσει στο κόσμο τα ορθά δόγματα των αποφάσεων της Συνόδου. Ενώ όμως  βρισκόταν σε περιοδεία, ο πατριάρχης Μητροφάνης πέθανε αφού προηγουμένως είχε ορίσει τον Αλέξανδρο διάδοχο του στον Πατριαρχικό θρόνο.

Ο Αλέξανδρος ως  Πατριάρχης ανταποκρίθηκε σωστά στις δύσκολες περιστάσεις των καιρών.Την εποχή εκείνη  ο Άρειος είχε εξαπατήσει τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο ότι τα δόγματα τα οποία πρέσβευε ήταν  ορθά.
Ο αυτοκράτορας διέταξε τον Αλέξανδρο να επιτρέψει στον Αρειο να μετέχει της Θείας Κοινωνίας.

Ο πατριάρχης Αλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια του. Η δέηση του Ιεράρχη εισακούσθηκε.
Το πρωί που ο Άρειος με πομπή θα πήγαινε στην εκκλησία για να εκκλησιαστεί και να μεταλάβει τη θεία κοινωνία, βρέθηκε νεκρός και το σώμα του σχισμένο και σκωληκόβρωτο μέσα στα δημόσια λουτρά της Κωνσταντινούπολης!
Ο θάνατος του Αρείου, ο τόπος αλλά και η κατάσταση του νεκρού  «τοις σκυβάλοις μεν τα έντερα, τοις εντέροις δε την ψυχήνο δείλαιος συναποβάλλει» ντρόπιασαν τους οπαδούς του οι οποίοι και περιορίστηκαν.

Ο Άγιος  Αλέξανδρος απεβίωσε ειρηνικά το 340 μ.Χ. σε ηλικία 98 ετών και σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος εκοιμήθει  και ενταφιάσθει στη Λήμνο (σύμφωνα με χειρόγραφο κώδικα του 15^ου αιώνα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας) και για το λόγο αυτό σύντομα ανακηρύχτηκε πολιούχος και προστάτης  της Λήμνου.

Το λείψανο του έμεινε στο νησί για 1000 σχεδόν χρόνια και το 1308 ο Marco Minotto,νομίζοντας, ότι επρόκειτο για το σκήνωμα  ενός άλλου Αλεξάνδρου, του Πάπα Ρώμης (106 -115) και ο οποίος εισήγαγε στο Ρωμαϊκό Κανόνα τη διήγηση του Μυστικού Δείπνου (Qui pridie) άρπαξε το σκήνωμα του Αγίου και το μετέφερε στην Ιταλία, στη Βενετία.

Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Αλεξάνδρου στις  30 Αυγούστου.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη