Ο ναός των «Παμμεγίστων Ταξιαρχών» του Μούδρου

Ο σημαντικότερος ναός στο Μούδρο της Λήμνου, μετά τον ενοριακό ναό «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» είναι ο ναός των Αρχαγγέλων ή Ταξιαρχών, όπως οι ντόπιοι συνηθίζουν να αποκαλούν το ναό.

Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο του οικιστικού πυρήνα του Μούδρου. Σύμφωνα με τις αθωνικές πηγέ,ς ο ναός μνημονεύεται ήδη από το 1370.Τότε σιγά σιγά άρχισαν και να χτίζονται τα πρώτα καλύβια περιμετρικά του ναού, για να σχηματίσουν στη συνέχεια το χωριό του Μούδρου.

Ο σημερινός ναός είναι του 1835 κι έχει ανοικοδομηθεί και συντηρηθεί αρκετές φορές. Ο ναός των «Παμμεγίστων Ταξιαρχών» χτίστηκε με τη συνδρομή «ΔΙΑ ΤΩΝ ΕN ΧΩΡΙOΝ ΜΟΥΔΡΟ» [1] σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που υπάρχει στο υπέρθυρο.

Πρόκειται για μια τρίκλιτη με μεταγενέστερο εξωνάρθηκα. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει εντειχισμένος σταυρός που προερχόταν από το ναό του 1835.
Το σημαντικότερο στοιχείο του ναού είναι το ξύλινο σκαλιστό τέμπλο. 

Το ξύλινο χειροποίητο τέμπλο του ναού των Αρχαγγέλων είναι κατασκευασμένο από ξύλο καστανιάς, που είχε έρθει από το Άγιο Όρος.

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού είναι αντίγραφο του τέμπλου της Αγίας Φωτεινής[2] της Σμύρνης, το οποίο έγινε αποκαΐδια, όταν ο ναός πυρπολήθηκε, κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Σμύρνης, το 1922.

Χαρακτηριστικό του ναού των Αρχαγγέλων είναι η αψίδα που υπάρχει πάνω από τα παραθύρια του ναού. Μέσα στην αψίδα υπάρχει ανάγλυφος λίθινος σταυρός.

Εντοιχισμένη στη λιθοδομή του ναού υπάρχει τρίπτυχη αρχαία μαρμάρινη ανάγλυφη επιγραφή.[3]

Στον περιβάλλοντα χώρο του ναού των Αρχαγγέλων στο Μούδρο, το 19^ο αιώνα υπήρχε ένα οίκημα, στο οποίο λειτούργησε το πρώτο σχολείο του Μούδρου και το οποίο με την πάροδο των ετών κατεδαφίστηκε.

Ευαγγελία Χ. Λιάπη

---

[1] Η επιγραφή αναφέρει:

ΟΥΤΟΣ Ο ΝΑΟΣ

ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ

ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΑΒΡΙΗΛ

ΔΙΑ ΤΩΝ ΕΝ ΧΩΡΙΟΝ

ΜΟΥΔΡΟ ΕΝ ΕΤΗ 1835

Όλοι οι κάτοικοι του Μούδρου είχαν προσφέρει είτε οικονομική βοήθεια είτε προσωπική εργασία για την ανοικοδόμηση του ναού.

[2] Η Αγία Φωτεινή ήταν ο ωραιότερος κι ο πιο εντυπωσιακός ναός της Σμύρνης. Ξεχώριζε για το πανύψηλο καμπαναριό, τις φανταχτερές του  καμπάνες, τις μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες και το χρυσό σταυρό, που έλαμπε στον ήλιο. Στο καμπαναριό υπήρχε ρολόι με την επιγραφή «Ηλίου άτερ σιγώ».Το ναό λειτουργούσε ως την τελευταία στιγμή ο Χρυσόστομος Σμύρνης.Ο ναός καταστράφηκε από φωτιά κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Ο ναός της Αγίας Φωτεινής ήταν ο πρώτος μετά την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης.

[3]Στην επιγραφή μολονότι υπάρχει ένα σύμβολο που μοιάζει με το σταυρό(ένα κύκλο μέσα στον οποίο το άνθος του λωτού σχηματίζει ένα σύμβολο που μοιάζει με το σταυρό)δεν είναι χριστιανική. Η επιγραφή πρέπει να έχει ανευρεθεί στην γύρω περιοχή, όπου υπήρχε κάποιος αρχαίος ναός και να χρησιμοποιήθηκε στην ανοικοδόμηση ως διακοσμητικό στοιχείο.