Άγιος Σπυρίδων Βερό- Καμίνια

Στο Βερό, τοπωνύμιο των Καμινίων της Λήμνου, ήδη από το 18 αιώνα υπήρχε κάποιο ξωκλήσι ή μετόχι.
Στην συγκεκριμένη τοποθεσία, υπήρχαν χαλάσματα κι ανάμεσα στις πέτρες, δυο λευκοί μαρμάρινοι κίονες, μαρτυρούσαν την ύπαρξη ναΐσκου.
Οι ντόπιοι συνήθιζαν να λιβανίζουν και να ανάβουν το καντήλι κι ας μην γνώριζαν τον Άγιο του τόπου.
Στα 1922  ο Αντώνιος Αρδάς αποφάσισε να χτίσει ένα ναό προς τιμή του Αγίου Σπυρίδωνα.
Όταν άνοιγαν τα θεμέλια οι εργάτες βρήκαν τα θεμέλια ενός παλαιότερου ναού.

Το 1999 ο ναός του ’22 ανακαινίσθη εκ βάθρων από απογόνους του Αντωνίου Αρδά.
Πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα και περιποιημένα ξωκλήσια της εξοχής των Καμινίων.
Ο χώρος γύρω από το ξωκλήσι έχει  καθαριστεί και περιφραχτεί με δαπάνη του Σταύρου Αρδά[1] ο οποίος και επιμελείται του ναού.

Ο ναΐσκος διαθέτει πρόναο.
Στο υπέρθυρο υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή που φέρει τη γραφή «Άγιος Σπυρίδων».

Δεξιά κι αριστερά της θύρας του πρόναου υπάρχουν τοποθετημένα μέλη  από μαρμάρινους κίονες.
Δυο στα δεξιά κι ένας μεγαλύτερος κίονας στα αριστερά.

Μέσα στο ναό, στο χτιστό τέμπλο, υπάρχουν οι εικόνες της Θεοτόκου, του Παντοκράτορα και του Ιωάννη του Προδρόμου.
Οι εικόνες είναι τεχνοτροπίας της δεκαετίας του 1970.

Υπάρχει όμως και μια δεύτερη σειρά από νεότερες εικόνες στο τέμπλο όπως: ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Κωνσταντίνου & Ελένης, ο  Προφήτης Ηλίας, η Γέννηση, ο Μυστικός Δείπνος, η Βαϊοφόρος.

Στο δεξιό πλαϊνό τοίχο υπάρχουν οι τρεις σημαντικότερες εικόνες του ναού. Πρόκειται για τις εικόνες που υπήρχαν στο τέμπλο του ναού του ’22 και είναι έργα του Γρηγορίου Παπάμαλη.[2]
Οι εικόνες είναι: της Θεοτόκου, του Παντοκράτορα και του Αγίου Σπυρίδωνα.
Τις εικόνες, της έχει αγιογραφήσει ο Γρηγόρης Παπάμαλης στα 1925 και φέρουν την υπογραφή του.
Τα αρχικά του αγιογράφου μαζί με το έτος αγιογράφησης δημιουργούν ένα ελικοειδές σχήμα που είναι η χαρακτηριστική υπογραφή του Παπάμαλη.
Σήμερα οι εικόνες είναι πολύ κατεστραμμένες ιδιαίτερα του Αγίου Σπυρίδωνα και χρήζουν άμεσης συντήρησης.

Στην εικόνα του ΙΣ/ΧΣ υπάρχει η αφιέρωση «Δαπάνη Θεοφ. Αγγελή» σημειωμένη με λευκό χρώμα, στη Θεοτόκο «δαπάνη  Θεοδ. Αρναούτη» και στον Άγιο Σπυρίδωνα «δαπάνη Αντ. Αρδά».

Μέσα στο ναό δεσπόζει μια ολόσωμη εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνα  αφιέρωση της οικογένειας του Σταύρου Φραττή [3] εις μνήμη της Αναστασίας Αρδά και φέρει την ημερομηνία Αύγουστος του 1997.

Στο Ιερό μέσα υπάρχει παλιά πολυθεματική εικόνα, της δεκαετίας του ’60, στην οποία δεσπόζει η ΜΡ ΘΕΟΥ και την συνοδεύουν οι Άγιοι Σπυρίδων, Νικόλαος, Γεώργιος, Δημήτριος, Αντώνιος, Ευθύμιος, Ονούφριος κι ο Άγιος Σάββας καθώς και μια παλαιότερη κι αχρονολόγητη εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνα.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Η επιγραφή που υπάρχει στην εξώθυρα της περίφραξης αναφέρει: «Η περίφραξη αυτή έγινε με δαπάνη της οικ. Σταυρού Αρδά εις μνήμη Αναστασίας Αρδά.

[2] Ο Γρηγόριος Παπάμαλης ή Παπαμαλής στα συγκεκριμένα έργα έχει υπογράψει ως « Γ.Π».

[3] Σε πολλά ξωκλήσια των Καμινίων συναντάμε αφιερώματα της οικογένειας του Σταύρου  & Ηλία Φραττή τα οποία και φέρουν την ίδια ημερομηνία «Αύγουστος 1997».Πρόκειται συνήθως για μεγάλες ολόσωμες εικόνες προς τον Άγιο του ναΐσκου .Εικόνες αφιερώματα της οικογένειας Σ.Φραττή υπάρχουν στην Αγία Πελαγία, στον Άγιο Μηνά, στον Άγιο Γιώργη στο Βρόσκοπο και στον Άγιο Σπυρίδωνα.