Η Αγία Φωτίδα

Η Αγία Φωτίδα[1] υπήρξε μια από τις πέντε αδελφές της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδας. Η Σαμαρείτιδα  καταγόταν από την πόλη Σιχάρ. Μια καλοκαιρινή μέρα συνάντησε τον Ιησού να κάθεται κοντά στο πηγάδι του Ιακώβ.Ο Ιησούς της ζήτησε νερό για να πιει.

Η συνάντηση με τον Ιησού υπήρξε καθοριστική για τη Σαμαρείτιδα και την οικογένεια της. Αργότερα μετά την Ανάσταση του Κυρίου, την ημέρα της Πεντηκοστής, η Σαμαρείτιδα βαπτίστηκε Χριστιανή από τους Αποστόλους μαζί με τις πέντε αδελφές της και τους δύο γιους της.Ονομάστηκε Φωτεινή και οι αδελφές της Φωτίδα και Φωτώ ενώ Φωτεινοί οι γιοί της γιατί όπως σημειώνει κι ο υμνογράφος "θείαν χάριν γαρ αιτούνται και φωτισμόν". Κήρυξαν τον Χριστιανισμό στην Συρία, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα κι έφτασαν μέχρι τη Ρώμη.Η οικογένεια της Αγίας Μεγαλομάρτυρας και Ισαποστόλου Φωτεινής κι η Αγία Φωτίδα μαρτύρησαν  στη Ρώμη για την πίστη τους.Εκεί έγιναν και πολλά θαύματα και πολλοί Ρωμαίοι έγιναν χριστιανοί.

Στη Λήμνο, η Αγία Φωτίδα τιμάται ιδιαίτερα.Στην Κώμη και στην Καλλιθέα υπάρχουν εξωκλήσια αφιερωμένα στην Αγία.
Στην Κώμη υπάρχει εντυπωσιακός ναϊσκος δίπλα σε πηγάδι που θυμίζει το φρέαρ του Ιακώβ κι εκεί τελείται Μέγας πανηγυρικός εσπερινός με αρτοκλασία και Εόρτιος Θεία λειτουργία.
Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα λημνιακά πανηγύρια.Παλαιότερα στον προαύλιο χώρο του ναού υπήρχε μεγάλη εμποροπανήγυρη με τους τσουκαλάδες του Κότσινα να εμπορεύονται τα λαγήνια τους και ζωοπανήγυρη με τους ζωέμπορους να προμηθεύουν τους κεχαγιάδες με γουρουνάκια.
Η Αγία Φωτίδα εορτάζει την 1η Αυγούστου.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1]Φωτεινήν και Φωτίδα και Φωτώ ανυμνήσωμεν αναφέρει ο υμνογράφος.

Η Αγία Άννη

Η Αγία Άννη, η μητέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου, καταγόταν από τη φυλή του Λευί. Το εβραϊκό όνομα της ήταν Χάννα[1] που σημαίνει  «εύνοια, χάρη». Ο πατέρας της ήταν o Ματθάν, ιερέας και μητέρα της, η Μαρία. 
H Αγία Άννη νυμφεύτηκε τον Ιωακείμ και ύστερα από μεγάλη περίοδο ατεκνίας με προσευχές[2], νηστείες κι ελεημοσύνες.

Ο Θεός εισάκουσε τις προσευχές της κι έστειλε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον Ιωακείμ και της Αγίας Άννης.Ο Ιωακείμ είχε αποσυρθεί σε ένα βουνό και η Αγία Άννη θρηνούσε τη δυστυχία της στον κήπο τους.

Ο Αρχάγγελος τους ανήγγειλε ότι οι προσευχές τους εισακούστηκαν και ότι σύντομα θα γινόντουσαν γονείς.Έτσι, γεννήθηκε η Υπεραγία Θεοτόκος. 
Η οικία της Αγίας Άννης στα Ιεροσόλυμα βρισκόταν κοντά στην κολυμπήθρα της Βηθεσδά.

Η Αγία Άννα[3] μεγάλωσε τη Μαρία σε κλίμα θρησκευτικής κατανύξεως, αφού την είχε από μικρή αφιερώσει στο Θεό «Το γεννησόμενον δοτόν σοι προσάξωμεν».

Η Αγία Άννη παρέδωσε ειρηνικά το πνεύμα της σε ηλικία 69 ετών.  
Τον 5^ο αιώνα η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ευδοξία ανήγειρε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν της Αγίας Άννης στα Ιεροσόλυμα, στο σημείο που σύμφωνα με την παράδοση, γεννήθηκε η Άννη ενώ το 550 ο Ιουστινιανός ίδρυσε ναό στη χάρη της στην Κωνσταντινούπολη.

Χαϊδευτικά οι πιστοί αποκαλούν την Αγία Άννη γιαγιάκα επειδή είναι η γιαγιά του Ιησού.

Η Αγία Άννη βοηθάει τα ζευγάρια[5] να τεκνοποιήσουν και θεραπεύει ψυχικές ασθένειες.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

[1] Hannah

[2] Η προσευχή της Αγίας Άννης στο Θεό :«Κύριε Παντοκράτορα, καί Μεγαλοδύναμε, πού μόνο μέ τό λόγο ἔκανες τόν οὐρανό καί τή γῆ καί ὅσα φαίνονται καί εἶναι γύρω μας, πού λύτρωσες, τούς πατέρες μας ἀπό τά χέρια τοῦ Φαραώ, πού μέ τό πρόσταγμά Σου σχίσθηκε ἡ θάλασσα καί πέσανε μέσα οἱ Αἰγύπτιοι. Ἐσύ Θεέ, πού τούς ἔτρεφες σαράντα χρόνια στήν ἔρημο. Ἐσύ, πού εὐλόγησες τή Σάρρα, τή γυναίκα τοῦ Ἀβραάμ καί γέννησε τόν Ἰσαάκ στά γεράματά της. Ἐσύ πού χαρίτωσες ἐκείνη τήν Ἄννα τήν ὁμοία μου καί γέννησε τό Σαμουήλ τόν προφήτη. Ἐσύ δῶσε καί σέ μένα τήν ταπεινή Σου δούλη παιδί, καί μή μέ ἀφήσης νά εἶμαι ντροπιασμένη καί ταπεινωμένη ἀπό ὅλο μου τό γένος. Κύριε, ὁ Θεός μου, τάχα καί σάν ἕνα ἀπό τά θηρία δέν εἶμαι καί ἐγώ; Διατί μέ ὠργίστηκες τόσο καί εἶμαι στείρα; Ἐσύ, πού εὐλόγησες τά ποιήματά σου καί εἶπες: Αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε, δῶσε καί σέ μένα σπέρμα καί καρπό κοιλίας, καί ἄν γεννήσω εἴτε ἀρσενικό εἴτε θηλυκό, νά Σού τό χαρίσω μέ ὅλη μου τή χαρά καί νά τό φέρω στό Ναό Σου νά τό ἀφιερώσω».

[3] Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός εξυμνεί την Αγία Άννη και τον Ιωακείμ σημειώνοντας: «Ενώπιόν σας, ώ μακαρία συζυγία είναι υπόχρεως όλη η δημιουργία διότι δια μέσου σας προσέφερεν εις τον Δημιουργόν δώρον ανεκτίμητον, μητέρα σεμνήν, αξίαν εκείνου που την έκτισε. Έχετε τα πρωτεία ανάμεσα στους φίλους του Θεού, ως πρόγονοι του βασιλέως των βασιλέων, ως μυστικόν θησαυροφυλάκιον της μακαρίας Τριάδος».

[4] Ζωὴν τὴν κυήσασαν, ἐκυοφόρησας, ἁγνὴν Θεομήτορα, θεόφρον Ἄννα, διὸ πρὸς λῆξιν οὐράνιον, ἔνθα εὐφραινομένων, κατοικία ἐν δόξῃ, χαίρουσα νῦν μετέστης, τοῖς τιμῶσί σε πόθῳ, πταισμάτων αἰτουμένη, ἱλασμὸν ἀειμακάριστε.

[5] http://stirouga.blogspot.gr/2013/02/blog-post_15.html

Αγιά Μαρ'νέλα ( Αγιά Μαρίνα) των Λημνιών

Η Αγία Μαρίνα γεννήθηκε το 270 στην Αντιόχεια της Πισιδίας. Σύντομα έμεινε ορφανή από μητέρα κι ο πατέρας της Αιδέσιος, την ανέθεσε σε μια γυναίκα για να τη θηλάσει αρχικά και στη συνέχεια για να τη μεγαλώσει. 

Η τροφός της ήταν χριστιανή κι έτσι η Αγία Μαρίνα κρυφά από τον πατέρα της ασπάστηκε το Χριστιανισμό.

Η Αγία όταν έγινε 15 χρονών, αποκάλυψε στον πατέρα της ότι είναι χριστιανή. Ο Αιδέσιος ο οποίος ήταν ιερέας των ειδώλων μίσησε το παιδί του και το αποκλήρωσε.

Μια μέρα η Αγία Μαρίνα συνάντησε τυχαία τον έπαρχο Ολύμβριο ο  οποίος εντυπωσιάστηκε για την εξαιρετική και σπάνια ομορφιά της και θέλησε να την παντρευτεί.

Μάταια, όμως. Η Αγία Μαρίνα σε κάθε προσπάθεια του Ολυμβρίου αντέτασσε τη φράση: «Είμαι χριστιανή».

Εξαιτίας της άρνησης της να παντρευτεί τον έπαρχο Ολύβριο και να θυσιάσει στα είδωλα η Μαρίνα υπέστη μια σειρά μαρτυρίων ώσπου τελικά αποκεφαλίστηκε.

Σύμφωνα με το συναξάρι της όταν η Αγία ήταν φυλακισμένη ο διάβολος μεταμορφωμένος σε άγριο δράκοντα προσπάθησε να εκφοβίσει την Αγία. 

Η Αγία Μαρίνα όμως δεν φοβήθηκε.Αφού προσευχήθηκε στον Θεό άρπαξε ένα σφυρί και άρχισε να χτυπά το τέρας στο κεφάλι ταπεινώνοντάς το.

Την έκαψαν με αναμμένες λαμπάδες αλλά οι πληγές της με θαυματουργικό τρόπο έγιαναν. Αυτό έγινε η αιτία πολλοί ειδωλολάτρες να γίνουν χριστιανοί και πρώτα από όλους ο δεσμοφύλακας της ο Θεότιμος, ο οποίος και συνέγραψε το συναξάρι της.

Η Αγία Μαρίνα τιμάται ιδιαίτερα στη Λήμνο από πολύ παλιά. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας υπήρχε στο Μούδρο σημαντικό μετόχι της μονής Κουτλουμουσίου αφιερωμένο στην Αγία Μαρίνα το οποίο οι Τούρκοι το έκαψαν.

Σημαντικός ναός αφιερωμένος στην Αγία Μαρίνα υπάρχει στο Λιβαδοχώρι αλλά και στη Νέα Κούταλη.

Η μνήμη της εορτάζεται στις 17 Ιουλίου

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

Η Αγία Παρθενομάρτυς Κυριακή κι η λημνιακή παράδοση

Στα 282, όταν ήταν αυτοκράτορας o Διοκλητιανός, γεννήθηκε η Αγία Κυριακή. Γονείς της ο Δωρόθεος κι η Ευσεβία . Από τη γέννηση της που έγινε με θαυμαστό τρόπο και ημέρα Κυριακή, η Αγία αφιερώθηκε στο Θεό.

Όταν ξεκίνησαν οι διωγμοί η οικογένεια της Αγίας Κυριακής συνελλήφθει επειδή ήταν χριστιανοί.

Οι γονείς της οδηγήθηκαν στο Δούκα Ιούστο ο οποίος διοικούσε τη περιοχή της Μελιτηνής κι εκεί επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, βασανίστηκαν και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκαν.

Την Αγία Κυριακή την οδήγησαν αλυσοδεμένη στον Καίσαρα Μαξιμιανό άρχοντα της Νικομήδειας με σκοπό να την μεταπείσουν.Εκεί στη Νικομήδεια η Αγία βασανίστηκε σκληρά αλλά επειδή αρνιόταν να θυσιάσει στα είδωλα οδηγήθηκε στην Βιθυνία,στον έπαρχο Ιλαρίωνα.

Εκεί βασανίστηκε πολύ σκληρά.Αναμμένες δάδες έκαιγαν το σώμα της,άγρια θηρία ημέρευαν αγγίζοντας την .Όταν την οδήγησαν σιδηροδέσμια στον ειδωλολατρικό ναό εκείνη προσευχόταν στον Κύριο.Μεγάλος σεισμός τότε προκλήθηκε με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα αγάλματα του ναού.

Τα μαρτύρια της όμως δεν τέλειωσαν.Ο νέος έπαρχος της Βιθυνίας ο Απολλώνιος την καταδίκασε σε αποκεφαλισμό. Η Αγία αφού προσευχήθηκε παρέδωσε το πνεύμα της στο Κύριο πριν την αγγίξει ο δήμιος.

Ήταν μόλις 21 ετών. Η Παρθενομάρτυς Αγία Κυριακή θεωρείται Προστάτης των παιδιών και θεράπων Ιατρός τους.

Οι Λήμνιοι τιμούν ιδιαίτερα την Αγία Κυριακή κι υπάρχουν αρκετά εξωκλήσια τα οποία είναι αφιερωμένα στην Αγία με σημαντικότερα, το ναίσκο που βρίσκεται στους Ψύλλους στο Κορνό και το παραθαλάσσιο ξωκλήσι στο λιμανάκι του Κέρους της ΚαλλιόπηςΣυνήθως τα ξωκλήσια στα οποία τιμάται η Αγία Κυριακή είναι παραθαλάσσια.

Παλαιότερα οι νοικοκυρές στη Λήμνο απεύφευγαν να ζυμώσουν και να ψήσουν ψωμί γιατί αυτό θα έβγαινε μαύρο.

Επίσης απεύφευγαν αυτή τη μέρα να θερίσουν ή να αλωνίσουν.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη