Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου χτίστηκε προς το τέλος[1] του 19ου πάνω σε θεμέλια ενός παλαιότερου ναού.
Το πιθανότερο είναι ο σημερινός ναός να αποτελεί συνέχεια της μονής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που υπήρχε στην περιοχή της Σκάλας της Λήμνου και μνημονεύεται σε έγγραφο του 1362.
Το πιθανότερο είναι ο σημερινός ναός να αποτελεί συνέχεια της μονής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που υπήρχε στην περιοχή της Σκάλας της Λήμνου και μνημονεύεται σε έγγραφο του 1362.
Ο ναός, αποτελεί αξιόλογο δείγμα εκκλησίας μεταβυζαντινού ρυθμού. Πρόκειται για μια εκκλησία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με επίπεδη οροφή στο κεντρικό κλίτος.
Ο ναός διαθέτει εξωνάρθηκα, ο οποίος στηρίζεται σε δυο κίονες. Το κιονόκρανο του ενός κίονα είναι μαρμάρινο και περίτεχνο ενώ του δεύτερου είναι λίθινο και πολύ πιο λιτό.
Ο ναός διαθέτει περίτεχνο καμπαναριό έργο του περίφημου τεχνίτη, Κωνσταντή Αταλιώτη.
Ο ναός διαθέτει εξωνάρθηκα, ο οποίος στηρίζεται σε δυο κίονες. Το κιονόκρανο του ενός κίονα είναι μαρμάρινο και περίτεχνο ενώ του δεύτερου είναι λίθινο και πολύ πιο λιτό.
Ο ναός διαθέτει περίτεχνο καμπαναριό έργο του περίφημου τεχνίτη, Κωνσταντή Αταλιώτη.
Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου της Φυσίνης είναι ένας από τους πιο όμορφους ναούς της Λήμνου.
Εδώ, ο χρόνος δείχνει, πως έχει σταματήσει πλέον, να κυλά. Πιθανόν μαζί με το επίχρυσο σταματημένο ρολόι Seth Thomas του 1919, το οποίο κρέμεται δίπλα στην θύρα,να έχει σταματήσει κι ο χρόνος για το ναό του Ιωάννη του Προδρόμου.
Ο προσκυνητής έχει την αίσθηση, ότι τα τελευταία εκατό χρόνια, ελάχιστες αλλαγές έχουν γίνει.
Ο ναός έχει διατηρηθεί, έτσι ακριβώς όπως ήταν, εκεί γύρω στα 1919.Το ωρολόγιο είναι αφιέρωση, δωρεά του Φυσινιώτη μετανάστη στη Νέα Υόρκη, του Αντώνη Ι. Κλωνάρη για τον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.[2]
Εδώ, ο χρόνος δείχνει, πως έχει σταματήσει πλέον, να κυλά. Πιθανόν μαζί με το επίχρυσο σταματημένο ρολόι Seth Thomas του 1919, το οποίο κρέμεται δίπλα στην θύρα,να έχει σταματήσει κι ο χρόνος για το ναό του Ιωάννη του Προδρόμου.
Ο προσκυνητής έχει την αίσθηση, ότι τα τελευταία εκατό χρόνια, ελάχιστες αλλαγές έχουν γίνει.
Ο ναός έχει διατηρηθεί, έτσι ακριβώς όπως ήταν, εκεί γύρω στα 1919.Το ωρολόγιο είναι αφιέρωση, δωρεά του Φυσινιώτη μετανάστη στη Νέα Υόρκη, του Αντώνη Ι. Κλωνάρη για τον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.[2]
Το τέμπλο του ναού είναι χτιστό και κοσμείται από αγιογραφίες του Ίμβριου αγιογράφου και ζωγράφου Ευστρατίου Χαϊμαντέ. Πάνω στο τέμπλο του ναού υπάρχει η επιγραφή:«ΕΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙΣ ΕΥΛΟΓΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΕΚ ΠΗΓΩΝ ΙΣΡΑΗΛ»
Οι εικόνες του τέμπλου δια χειρός του Ίμβριου Ευστρατίου αγιογραφήθηκαν στα 1886.
Στην κορυφή του τέμπλου στέκει περίτεχνος Σταυρός με τον Ιησού Εσταυρωμένο.
Ο Σταυρός είναι διακοσμημένος στις άκρες με εννιά σχήματα που εμφανίζονται ως άστρα.
Στα δεξιά κι αριστερά του Σταυρού υπάρχουν μικρές οβάλ εικόνες της Θεοτόκου και του Ιωάννη.
Στην κορυφή του τέμπλου στέκει περίτεχνος Σταυρός με τον Ιησού Εσταυρωμένο.
Ο Σταυρός είναι διακοσμημένος στις άκρες με εννιά σχήματα που εμφανίζονται ως άστρα.
Στα δεξιά κι αριστερά του Σταυρού υπάρχουν μικρές οβάλ εικόνες της Θεοτόκου και του Ιωάννη.
Πάνω από το Ιερό, σε οβάλ σχήμα υπάρχει αγιογράφηση που απεικονίζει σε σχήμα πυραμίδας τον Οφθαλμό του Θεού «ως τα πάντα ορά»[3].
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στις πλαϊνές από την Ωραία Πύλη, πύλες δεν έχουν αγιογραφηθεί οι Αρχάγγελοι Γαβριήλ και Μιχαήλ αλλά μόνο ο Μιχαήλ. Αντί για τον Αρχάγγελο Γαβριήλ ο Ίμβριος Ευστράτιος έχει αγιογραφήσει τον Ιησού Χριστό ως Ποιμένα με τη σημείωση.
«ΙΣ ΧΣ
Ο αμνός του Θεού
ο αίρων την αμαρτία του κόσμου»
Η αγιογράφηση του ποιμένα Ιησού έχει γίνει πάνω σε κανονική πόρτα, η οποία διαθέτει και το μεταλλικό πόμολο.
Οι υπόλοιπες εικόνες του τέμπλου είναι σε δυο σειρές. Στη μια σειρά υπάρχουν μικρές φορητές εικόνες που αποτελούν προσχέδια του Ευστρατίου του Ίμβριου και στη δεύτερη οι μεγάλες εικόνες του τέμπλου.
Εκτός από την ολόσωμη εικόνα στην πλαϊνή θύρα του «Ποιμένος» υπάρχουν οι εξής εικόνες: του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Χαραλάμπους, Ιωάννη του Προδρόμου «φέρων εις πινάκιον την κεφαλήν του», του Ιησού Παντοκράτορος, στην Ωραία Πύλη της Ζωοδόχου Πηγής, της Θεομήτορος ως Οδηγήτριας, της ονομασίας του Προδρόμου από τον Ζαχαρία, του Αγίου Τρύφωνος δίπλα στον Άγιο Μόδεστο και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Εκτός από την ολόσωμη εικόνα στην πλαϊνή θύρα του «Ποιμένος» υπάρχουν οι εξής εικόνες: του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Χαραλάμπους, Ιωάννη του Προδρόμου «φέρων εις πινάκιον την κεφαλήν του», του Ιησού Παντοκράτορος, στην Ωραία Πύλη της Ζωοδόχου Πηγής, της Θεομήτορος ως Οδηγήτριας, της ονομασίας του Προδρόμου από τον Ζαχαρία, του Αγίου Τρύφωνος δίπλα στον Άγιο Μόδεστο και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Στην μικρή ξύλινη θύρα της Ωραίας Πύλης ο Ευστράτιος έχει απεικονίσει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου ενώ στο χαμηλότερο επίπεδο έχει αγιογραφήσει τους: Μέγα Βασίλειο και Ιωάννη το Χρυσόστομο.
Από τον Αγιογράφο Ευστράτιο απουσιάζει η λεγόμενη εκκλησιαστική παράδοση κι ως αγιογράφος λειτουργεί σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες κι απόψεις.
Η επιλογή όμως των Μέγα Βασίλειο και Ιωάννη του Χρυσοστόμου να κοσμήσουν την Ωραία Πύλη λειτουργούν ως εκκλησιαστικό μάθημα για τον απλό κόσμο εισάγοντας τον στην γνώση των συγγραφέων των ακολουθιών της Ορθοδοξίας.
Η επιλογή όμως των Μέγα Βασίλειο και Ιωάννη του Χρυσοστόμου να κοσμήσουν την Ωραία Πύλη λειτουργούν ως εκκλησιαστικό μάθημα για τον απλό κόσμο εισάγοντας τον στην γνώση των συγγραφέων των ακολουθιών της Ορθοδοξίας.
Πάνω στην ξύλινη κουρτίνα στην οποία έχει απεικονίσει τη Ζωοδόχο Πηγή ο Ευστράτιος έχει υπογράψει.
1886. χείρ Ευστρατίου του Ίμβριου
Ανάμεσα στο έτος 1886 και το χείρ ο Ευστράτιος έχει επιλέξει να τοποθετήσει μια τελεία, δηλωτικό ότι το 1886 τελείωσε την αγιογράφηση του συγκεκριμένου έργου.
Ο Ευστράτιος κάθε φορά που ως αγιογράφος καλείται να σημειώσει κάτι όπως μια σημείωση ή το όνομα του Αγίου διακατέχεται από εμφανές άγχος που τον οδηγεί στο να κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη.
Ο Ευστράτιος ο Ίμβριος πιθανόν να είχε ελάχιστα ή και καθόλου φοιτήσει σε σχολείο, να μην ήταν Έλληνας.
Ο Ευστράτιος ο Ίμβριος πιθανόν να είχε ελάχιστα ή και καθόλου φοιτήσει σε σχολείο, να μην ήταν Έλληνας.
Σχεδόν σε όλες του τις σημειώσεις των έργων του υπάρχουν ορθογραφικά λάθη.
Στη μικρή εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους που υπάρχει στο τέμπλο έχει σημειώσει Άγιος Χαράλαμος.
Στο κεντρικό προσκυνητάρι υπάρχει η παλαιά εικόνα του Αγίου Μάρτυρα Σώζοντα που υπήρχε παλαιότερα στο ξωκλήσι του Αγίου και τώρα έχει μεταφερθεί στην κεντρική εκκλησία της Φυσίνης.
Η εικόνα έχει αγιογραφηθεί πάνω σε δυο τεμάχια ξύλου έργο του Ευστρατίου ενώ ο Άγιος φέρει στη κεφαλή αργυρό σκαλιστό περίτεχνο φωτοστέφανο.
Η εικόνα έχει αγιογραφηθεί πάνω σε δυο τεμάχια ξύλου έργο του Ευστρατίου ενώ ο Άγιος φέρει στη κεφαλή αργυρό σκαλιστό περίτεχνο φωτοστέφανο.
Στο εσωτερικό του ναού, η πλακόστρωση είναι πρόσφατη και έγινε το Σεπτέμβρη του 2003 με δαπάνη της Δέσποινας Γιανναρά εις μνήμη του συζύγου της Γεωργίου.
To κωδωνοστάσιο του ναού, είναι έργο του Φισινιώτη, Κωνσταντή (Κωνσταντίνου) Ατταλιώτη εξαίσιου λιθοξόου τεχνίτη.
Το κωδωνοστάσιο είναι ανεξάρτητο από το ναό. Αρχικά ήταν τρίπατο αλλά στο σεισμό του 1968 υπέστη αρκετές φθορές.
Κρίθηκε επικίνδυνο για την ασφάλεια των προσκυνητών και έτσι προχώρησαν στην αφαίρεση ενός ορόφου.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση η παλιά καμπάνα του ναού ήταν μεν μικρή, ρωσικής κατασκευής αλλά ήταν χρυσή και ηχούσε με ένα ξεχωριστό τρόπο.
Κάποιοι επιτήδειοι ξεγέλασαν τους κατοίκους λέγοντας τους ότι η καμπάνα είναι μικρή, τους την πήραν και τους έφεραν μια μεγάλη μεν αλλά η οποία δεν είχε καμιά σχέση με την παλιά.
Το κωδωνοστάσιο είναι ανεξάρτητο από το ναό. Αρχικά ήταν τρίπατο αλλά στο σεισμό του 1968 υπέστη αρκετές φθορές.
Κρίθηκε επικίνδυνο για την ασφάλεια των προσκυνητών και έτσι προχώρησαν στην αφαίρεση ενός ορόφου.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση η παλιά καμπάνα του ναού ήταν μεν μικρή, ρωσικής κατασκευής αλλά ήταν χρυσή και ηχούσε με ένα ξεχωριστό τρόπο.
Κάποιοι επιτήδειοι ξεγέλασαν τους κατοίκους λέγοντας τους ότι η καμπάνα είναι μικρή, τους την πήραν και τους έφεραν μια μεγάλη μεν αλλά η οποία δεν είχε καμιά σχέση με την παλιά.
O ναός του Αγίου Ιωάννη της Φυσίνης αποτελεί εξαίσιο δείγμα της ναοδομίας της Λήμνου.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη
Ευαγγελία Χ.Λιάπη
[1] Οι αγιογραφίες του τέμπλου είναι του 1886.Επομένως ο ναός έχει χτιστεί γύρω στα 1885.
[3] Ο Ίμβριος αγιογράφος Ευστράτιος παρόλο που αγιογραφεί από το 1850-1890 και για σχεδόν 40 χρόνια ναούς και ξωκλήσια της Λήμνου επιλέγει κυρίως θέματα από την Παλαιά Διαθήκη και με πάθος χρησιμοποιεί άλλοτε φανερά κι άλλοτε υποκρύπτει εβραϊκά ή μασονικά σύμβολα . Η ορθόδοξη παράδοση απουσιάζει από τα έργα του Ευστρατίου αφήνοντας υπόνοιες ότι ο ίδιος δεν ήταν χριστιανός ορθόδοξος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου